بررسی واژگان مرتبط با بیماری‌های اسب در قابوس‌نامه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی و کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شبستر، ایران.

2 دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، بیمارستان آیت اله طالقانی، واحد آزمایشگاه، کرمانشاه، ایران.

3 گروه علوم بالینی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، ایران.

10.22091/ethc.2025.12219.1050

چکیده

هدف: قابوس‌نامه، یکی از آثار ارجمند فارسی است. از باب‌های قابل‌تأمل آن، باب بیست و پنج تحت عنوان اندر خریدن اسب است. در پایان این باب مؤلف کتاب سیاهه‌ای از نام بیماری‌های اسب شامل ۳۰ واژه به دست می‌دهد که همیشه مصححان دانشمند قابوس‌نامه را به چالش کشیده است. هدف از این مطالعه بازبینی معنای لغات این سیاهه و کمک به مرتفع ساختن و ارائه معنای شفاف‌تر از این لغات با کمک کتب عربی و فارسی مرتبط با اسب‌شناسی و بیماری‌های آن است.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه جهت روشن‌شدن معنای لغات از کتاب فروسیه و البیطره ابن اخی حزام، کامل الصناعتین فی البیطره و الزرطقه ابن منذر، فرس نامه محمد بن محمد و چند فرس نامه فارسی و عربی دیگر به فراخور استفاده شده که در فهرست منابع به آنها اشاره رفته است.
نتایج: در این مقاله معنای دیگری برای کلمات کعاب، مغل، نفخة، قفد و قعاص ارائه شده و برای باقی کلمات معنای دقیق‌تری پیشنهاد گردیده است. در ضمن این کار، تلاش‌هایی برای تطبیق این کلمات با علم دامپزشکی روز نیز انجام‌گرفته است.
نتیجه‌گیری: این فهرست نشان از آشنایی بالای نویسنده و مردمان معاصرش از اسب دارد و زبانی غنی از لغات و اصطلاحات علمی دوره خود را معرفی  می‌کند. از سوی دیگر نشان از این دارد که زبان‌های فارسی و عربی ظرفیت‌های پرداخت نشده بالایی برای بیان مفاهیم علمی و پردازش لغات تخصصی دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار